Την πρώτη ημέρα στην περιήγηση μας στην Γεωργία, επισκεφθήκαμε την πρωτεύουσα της, την Τυφλίδα. Η είσοδος μας στην χώρα μέσω των οδικών της συνόρων με την Αρμενία.
Η Τυφλίδα (γεωργιανά: თბილისი Τμπιλίσι) είναι η πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη πόλη της Γεωργίας. Πρόκειται για μια παλαιά πόλη αφού ιδρύθηκε το 458 (κατά κάποιες πηγές, το 455), όταν η πρωτεύουσα του γεωργιανού βασιλείου μεταφέρθηκε εκεί από τη Μτσχέτα, καθώς η Τυφλίδα είχε στρατηγική θέση, ελέγχοντας τη διαδρομή μεταξύ της δυτικής και της ανατολικής Υπερκαυκασίας. Ο πληθυσμός της πόλης είναι 1.079.000 (κατά την απογραφή του 2021). Την Τυφλίδα διαπερνά ο ποταμός Κούρα που είναι ο μεγαλύτερος ποταμός στην Υπερκαυκασία. Η γεωργιανή πρωτεύουσα, με τον δυϊσμό της ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, πανταχού παρόντα μεταξύ των χριστιανικών ναών και των σοβιετικών κτιρίων, την αρχαία γοητεία και το σύγχρονο καλλιτεχνικό και γαστρονομικό αποτύπωμα, λειτουργεί ακριβώς ως η κατ΄εξοχήν γέφυρα ανάμεσα σε Ευρώπη και Ασία, προσφέροντας μια χαμηλού κόστους επιλογή, εύκολα προσβάσιμη από την Ελλάδα. H ιδανική αφετηρία για όποιον επιθυμεί να ψηλαφήσει τη σχέση της πόλης με το παρελθόν της είναι η Παλιά Πόλη, όπου οι επιρροές Μογγόλων, Αράβων, Τούρκων και Ρώσων συντίθενται, αναδεικνύοντας τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της Τιφλίδας. Αποτελείται από περίπου 30 μικρές και μεγάλες γειτονιές, με την πλέον γνωστή και ξεχωριστή να μην είναι άλλη από το Αμπανοτούμπανι, διάσημη για τα δεκάδες, περσικής τεχνοτροπίας, περίφημα ιαματικά λουτρά της, οι θεραπευτικές ιδιότητες των οποίων οφείλονται στις υπόγειες θειούχες πηγές της περιοχής. Η Παλιά Πόλη είναι γνωστή στους ντόπιους με το προσωνύμιο Κala, που σημαίνει Κάστρο. Η ονομασία προέρχεται από το Φρούριο Ναρικάλα, στοιχείο κυρίαρχο στην πόλη, καθότι πρόκειται για την Ακρόπολη της Τυφλίδας, από το οποίο ξεκινήσαμε την περιήγηση μας. Το αρχαίο κάστρο και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο εσωτερικό των τειχών του φρουρίου είναι δύο από τα δημοφιλέστερα σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος, αφού και τα δυο προσφέρουν πανοραμική θέα στην κοιλάδα του ποταμού Κούρα, στις δύο όχθες του οποίου είναι κτισμένη η πόλη. Στο φρούριο μπορείτε να μεταβείτε με τελεφερίκ, όπως κάναμε και εμείς, από την αριστερή πλευρά της πόλης και το υπέροχο Πάρκο Rike, έναν καταπράσινο χώρο γεμάτο παιδικές χαρές, παγκάκια, μονοπάτια πεζοπορίας, αλλά και μουσική σκηνή. Πρόκειται για μια μεγάλη ανάσα πρασίνου και παράλληλα ένα ιδανικό μέρος χαλάρωσης και ψυχαγωγίας για μικρούς και μεγάλους. Το εισιτήριο του τελεφερίκ είναι πάμφθηνο και σας προσφέρει μια πραγματικά υπέροχη, πανοραμική εικόνα της Τυφλίδας. Βγαίνοντας από το Φρούριο περπατήστε μέχρι το εντυπωσιακό άγαλμα της Μητέρας Γεωργίας (Kartlis Deda, στα γεωργιανά), ένα μνημειακό γλυπτό από αλουμίνιο ύψους 25 μέτρων, το οποίο κατασκευάστηκε το 1958 με την ευκαιρία του εορτασμού των 1.500 χρόνων από την ίδρυση της πόλης.
Συνεχίσαμε με την Sameba, που είναι η μεγαλύτερη σε λειτουργία εκκλησία της Γεωργίας και ο τρίτος μεγαλύτερος ορθόδοξος καθεδρικός ναός στον κόσμο. Βρίσκεται στην αριστερή όχθη του ποταμού Mtkvari, στο λόφο Ellia, στην ιστορική συνοικία του Avlabari και είναι ορατή από κάθε γωνιά της Τυφλίδας. Το συγκρότημα του καθεδρικού ναού αποτελείται από την κύρια εκκλησία αφιερωμένη στην Αγία Τριάδα, δύο κύριες πύλες (Δυτική και Νότια), ένα ανεξάρτητο καμπαναριό, δύο εκκλησίες, τις Iveria Virgin Mary και Ilya Tetezbitel, θεολογική ακαδημία, ιερατικό σεμινάριο, μονή του Πατριάρχη, μοναστήρι, υδάτινο πάρκο. κ.λπ. Ο καθεδρικός ναός αποτελείται από εννέα παρεκκλήσια (Αρχαγγέλων, Ιωάννη Βαπτιστή, Αγίου Νίνου, Αγίου Γεωργίου, Αγίου Νικόλαου, Δώδεκα Αποστόλων και Αγίων Πάντων). Η κατασκευή της εκκλησίας Tsminda Sameba - Αγίας Τριάδας - διήρκεσε 7 χρόνια και ολοκληρώθηκε το 2004. Κτίστηκε για να τιμήσει τα 1.500 χρόνια της Γεωργιανής Ορθόδοξης Εκκλησίας, ως αυτοκέφαλης εκκλησίας και τα 2.000 χρόνια από την γέννηση του Ιησού. Η ανέγερση της εκκλησίας, που ανακηρύχθηκε ως «σύμβολο της γεωργιανής εθνικής και πνευματικής αναγέννησης», χρηματοδοτήθηκε κυρίως από ανώνυμες δωρεές. Το ύψος της φτάνει τα 87 μέτρα, με διάμετρο 137 μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της στοάς του προθαλάμου. Ο τρούλος και ο σταυρός του καθεδρικού ναού, βάρους 2,5 τόνων, είναι επιχρυσωμένοι. Ιερά εκκλησιαστικά αντικείμενα φυλάσσονται σε αυτή την εκκλησία, όπως και η μοναδική χειρόγραφη Βίβλος των ετών 1984 έως 2004. Ο αρχιτέκτονας του έργου είναι ο Archil Mindiashvili και οι τοιχογραφίες και το μωσαϊκό φιλοτεχνήθηκαν από τον Amiran Goglidze. Η είσοδος είναι δωρεάν. Υπάρχει ενδυματολογικός κώδικας.
Φωλιασμένο στη ζωντανή καρδιά της Τιφλίδας, της πρωτεύουσας της Γεωργίας, βρίσκεται το Abanotubani, μια ιστορική συνοικία που φημίζεται για τα θεραπευτικά λουτρά θείου. Η ιστορία του Abanotubani δεν αφορά μόνο τις ευεργετικές ιδιότητες των νερών του, αλλά είναι συνυφασμένη με την ίδρυση και την εξέλιξη της ίδιας της Τυφλίδας. Η περιοχή είναι γνωστή για τα στενά, δαιδαλώδη δρομάκια και το χαρακτηριστικό αρχιτεκτονικό της στυλ, με λουτρά με τρούλους από τούβλα που αποτελούν κεντρικό μέρος της γεωργιανής κουλτούρας στους χώρους κολύμβησης από τον 5ο αιώνα. Υπάρχουν πολλοί θρύλοι σχετικά με την προέλευση του Abanotubani και της Τυφλίδας. Λέγεται ότι ο βασιλιάς Vakhtang Gorgasali, ενώ κυνηγούσε τον 5ο αιώνα, ανακάλυψε μια θερμή πηγή όταν το γεράκι του έπεσε μέσα σε αυτή. Αυτή η ανακάλυψη τον οδήγησε να ιδρύσει μια πόλη γύρω από αυτά τα ιαματικά νερά, τα οποία πίστευε ότι είχαν θεραπευτικές ιδιότητες. Το ίδιο το όνομα "Tbilisi" προέρχεται από την παλιά γεωργιανή λέξη "Tpili", που σημαίνει ζεστό, υποδηλώνοντας την παρουσία θερμών πηγών. Με το πέρασμα των αιώνων, η πόλη έγινε σημαντικός σταθμός στον Παλιό Δρόμο του Μεταξιού, ενισχύοντας την προβολή των λουτρών της. Στο ζενίθ της, τον 13ο αιώνα, η Τιφλίδα διέθετε πάνω από 60 λουτρά, αν και σήμερα έχουν απομείνει μόνο λίγα.
Συνεχίσαμε με τον ναό Metekhi, έναν από τους παλαιότερους ναούς στην πόλη, κτισμένο στην αριστερή όχθη του ποταμού Kura, πάνω στον βράχο Metekhi, απέναντι από την παλιά πόλη, που διαθέτει επιπλέον ωραία θέα, την μικρή, αλλά πολύ όμορφη κλειστή αγορά Meidan και την Πλατεία Ελευθερίας (που κατά την σοβιετική περίοδο ήταν γνωστή με τις ονομασίες Πλατεία Μπέρια και και αργότερα Πλατεία Λένιν), την πιο πολυσύχναστη πλατεία της πρωτεύουσας και διαρκές σημείο συνάντησης των ανθρώπων της πόλης. Στο κέντρο της βρίσκεται το άγαλμα του Αγίου Γεωργίου, ενώ γύρω της θα συναντήσετε αρχικά το Δημαρχείο και σε απόσταση μερικών λεπτών τα πιο σημαντικά μουσεία και χώρους πολιτισμού της χώρας. Η αριστερή έξοδος από την πλατεία θα σας οδηγήσει στην λεωφόρο Ρουσταβέλι, την κεντρική οδό της πόλης, στην οποία εκτείνεται μια σειρά από τους πιο σημαντικούς καλλιτεχνικούς χώρους της Τυφλίδας, όπως και πολλά καταστήματα και εμπορικά κέντρα. Εκεί υπάρχει και μια σειρά από όμορφα κεραμικά σκαλιά που οδηγούν στην Tbilisi State Academy of Arts, στην οδό Griboedov.
Μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε το Εθνικό Γεωργιανό Μουσείο, το οποίο καταγράφει την εξέλιξη της χώρας από την Εποχή του Χαλκού έως τις απαρχές του 20ού αιώνα. Μεταξύ των πιο ξεχωριστών εκθεμάτων του είναι η εκπληκτική συλλογή από χρυσά και ασημένια σφυρήλατα κοσμήματα που χρονολογούνται από τον 8ο αιώνα π.Χ. Λίγα μέτρα παρακάτω θα βρείτε το Γεωργιανό Μουσείο Καλών Τεχνών, το οποίο φιλοξενεί την ιδιωτική συλλογή των ιδρυτών του, που περιλαμβάνει 3.500 εκθέματα 80 σύγχρονων δημιουργών και την Εθνική Πινακοθήκη, που περιλαμβάνει 30.000 εκθέματα, μεταξύ των οποίων δημιουργίες εμβληματικών Γεωργιανών ζωγράφων του 20ού αιώνα όπως του Niko Pirosani και του David Kakabadze. Αν έχετε χρόνο, επισκεφθείτε την Γεωργιανή Εθνική Όπερα. Εντός του εντυπωσιακού, όσον αφορά τους χρωματισμούς, νεομαυριτανικής αρχιτεκτονικής και πρόσφατα ανακαινισμένου κτιρίου φιλοξενούνται παραστάσεις όπερας και μπαλέτου που αξίζει να δείτε, ενώ σε λιγότερο από δύο λεπτά με τα πόδια απέχει το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Zurab Tsereteli, όπου μπορείτε να πάρετε μια γεύση του έργου του διεθνούς φήμης πολυσχιδή καλλιτέχνη. Αν θέλετε να μάθετε καλά την πόλη, κρίνεται ως αναγκαίο το πέρασμα στην απέναντι, αριστερή όχθη του ποταμού Κούρα και η μετάβαση από την παλιά στη νέα πόλη μέσω της Γέφυρας της Ειρήνης. Είναι σε μεγάλο μέρος της γυάλινη, με πολύχρωμα φωτάκια led να χρωματίζουν το γυαλί με ζωηρούς φωτισμούς, που το βράδυ σε συνδυασμό με την μουσική των πλανόδιων καλλιτεχνών δημιουργούν μια ειδυλλιακή ατμόσφαιρα.
Δείτε επίσης το μνημείο Chronicles of Georgia, το Kaleidoscope House, τον Clock Tower, την θέα από τα σκαλιά Betlemi και την θέα από την μονή Tabor, τον Βοτανικό Κήπο, τα ερείπια των τειχών της παλιάς πόλης, το Υπαίθριο Εθνογραφικό Μουσείο.
Το επόμενο πρωί, αφού κάναμε μία στάση στo φράγμα Zhinvali, στον ποταμό Aragvi,
επισκεφθήκαμε το Κάστρο και Φρούριο Ananuri στο δρόμο μας προς την πόλη Kazbegi. Αυτό το συγκρότημα στον ποταμό Aragvi είναι ένα από τα καλύτερα προστατευμένα μνημεία στη Γεωργία. Βρίσκεται 70 χιλιόμετρα μακριά από την Τυφλίδα. Το μεσαιωνικό αυτό μνημείο, το οποίο είναι πολύ καλά διατηρημένο, χρησιμοποιήθηκε αρχικά για στρατιωτικούς σκοπούς και μόνο αργότερα έγινε η κατοικία των Δουκών της Αράγκβης, τον 13ο αιώνα.
Συνεχίσαμε στον Γεωργιανό Στρατιωτικό Δρόμο, με στάση αρχικά στο θέρετρο Γκουντάουρι. Ο δρόμος έχει μήκος λίγο περισσότερο από 200 χιλιόμετρα και συνδέει την Τυφλίδα με το Βλαδικαβκάζ στη Ρωσία. Ήδη τον πρώτο αιώνα π.Χ. αυτή η διαδρομή χρησιμοποιήθηκε από εμπόρους και εισβολείς για να διασχίσουν τον ευρύτερο Καύκασο στο δρόμο τους από την Ευρώπη στην Ασία. Ωστόσο ο δρόμος ήταν τότε υποτυπώδης, αν μπορούμε να μιλήσουμε για δρόμο.... Μόνο τον 18ο αιώνα οι Ρώσοι διαμόρφωσαν ένα μονοπάτι για άμαξες που τις έσερναν άλογα. Πολύ αργότερα στρώθηκε ο δρόμος και κτίστηκαν γέφυρες. Την ίδια περίπου εποχή οι Ρώσοι κατασκεύασαν επίσης έναν εναλλακτικό δρόμο. Ο στρατιωτικός αυτοκινητόδρομος της Οσετίας συνδέει τη Νότια με τη Βόρεια Οσετία. Αυτός ο δρόμος χρησιμοποιείται σήμερα σπάνια λόγω της κατασκευής της σήραγγας Roki και της πολεμικής σύγκρουσης στην Οσετία. Ο γεωργιανός στρατιωτικός αυτοκινητόδρομος είναι πλέον ο κύριος δρόμος που συνδέει τη Ρωσία με τη Γεωργία, την Αρμενία και την Τουρκία. Φορτηγά ανεβαίνουν στα βουνά μέσα από απότομες φουρκέτες. Οι καθυστερήσεις είναι συχνές, καθώς οι χιονοστιβάδες και οι κατολισθήσεις βράχων μπορεί να κλείσουν τον δρόμο για ώρες. Τα φορτηγά πρέπει να εναλλάσσονται για να διασχίσουν τις στενές σήραγγες και τις στοές. Ωστόσο, αυτός είναι ο πιο γρήγορος τρόπος για να ταξιδέψει κάποιος από την Ρωσία στον Νότιο Καύκασο και όχι μόνο. Παλαιότερα ο δρόμος ήταν επικίνδυνος, σήμερα είναι περισσότερο ασφαλής λόγω βελτιώσεων, αλλά και της εμπειρίας των οδηγών, ωστόσο πολλές φορές το λεωφορείο σταματούσε για να περάσει με δυσκολία μέσα από τις λάσπες και τις λακούβες, συχνά δε έβλεπα τις ρόδες του να φλερτάρουν με τον γκρεμό.😁Ο δρόμος αυτός, στην συμβολή τόσων κρατών σχετικά κοντινών μας, άσκησε μια περίεργη γοητεία πάνω μου. Σημείο τόσο φορτωμένο με ιστορία και ταυτόχρονα τόσο όμορφο, με αρκετά χιόνια όταν το επισκεφθήκαμε προς τα τέλη του περασμένου Απριλίου. Μέσα από τα θολά τζάμια του λεωφορείου προσπαθούσα να κάνω όσον το δυνατόν περισσότερες, έστω και αποτυχημένες, φωτογραφικές λήψεις. Το ένα όμορφο τοπίο διαδεχόταν το άλλο και συχνά από το παράθυρο του λεωφορείου έβλεπα ένα ψηλό λευκό τείχος χιονιού και αν ήμουν τυχερή και καταγάλανο κομμάτι ουρανού μέσα από το λευκό και γκρίζο του ορίζοντα και το ολόλευκο των βουνών.
Ο προορισμός των περισσότερων ταξιδιωτών στον Georgian Military Highway είναι η κοιλάδα με την διάσημη σιλουέτα της εκκλησίας Tsminda Sameba, στην κορυφή του λόφου και πάνω στον πανύψηλο χιονισμένο κώνο του όρους Kazbek. Σήμερα ονομάζεται επίσημα Stepantsminda, αλλά εξακολουθεί να είναι κοινώς γνωστό ως Kazbegi και είναι μια βάση για πεζοπορία και ορεινή ποδηλασία. Αυτός ο οικισμός που πριν από 20 χρόνια ήταν απλώς ένα μεγάλο χωριό, έχει πλέον εξελιχθεί σε μια μεγάλη πόλη, με αρκετούς ξενώνες και ξενοδοχεία και τουρίστες που φτάνουν με το λεωφορείο τους καλοκαιρινούς μήνες. Αν και η τουριστική αυτή ανάπτυξη μπορεί να μην έχει προσθέσει στην γοητεία της Stepantsminda, η τοποθεσία παραμένει απολύτως εκπληκτική και εξακολουθεί, αν το θέλει κάποιος, να είναι εύκολο να ξεφύγει από τα πλήθη και να εξερευνήσει τα γύρω βουνά και τις κοιλάδες με ηρεμία. Επιστρέψαμε στην Τυφλίδα έχοντας αποκομίσει ονειρικές εικόνες, αφού προηγουμένως κάναμε μια στάση στο Μνημείο της Ρωσογεωργιανής Φιλίας.
Την επόμενη ημέρα η πρώτη στάση μας έγινε στην Μτσχέτα, στην επαρχία Κάρτλι της Γεωργίας. Πρόκειται για μια από τις αρχαιότερες πόλεις της Γεωργίας και βρίσκεται περίπου 20 χιλιόμετρα βόρεια της Τυφλίδας, ακριβώς στην συμβολή των ποταμών Κύρου και Αράγκβι, σε υψόμετρο 460 μέτρων. Έχει πληθυσμό 7.606 κατοίκων (κατά την απογραφή του 2021). Λόγω της ιστορικής σημασίας της και των πολλών πολιτιστικών μνημείων, τα ιστορικά μνημεία της πόλης έγιναν παγκόσμια κληρονομιά της UNESCO το 1994. Ως γενέτειρα του Χριστιανισμού στην Γεωργία, αλλά και ως ένα από τα πιο ζωντανά κέντρα του Χριστιανισμού στη χώρα, η Μτσχέτα ανακηρύχθηκε ως η "Ιερή Πόλη" από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Γεωργίας το 2014.
Συνεχίσαμε με την Ουπλίστικε, μια αρχαία πόλη λαξευμένη σε βράχο στην ανατολική Γεωργία. Είναι μια μοναδική πόλη σπηλαίων, ηλικίας άνω των 3000 ετών. Το «φρούριο του Λόρδου», όπως σημαίνει το όνομά της, βρίσκεται σε απόσταση μόλις μίας ώρας από την Τυφλίδα και απέχει 10 χλμ από την πόλη Γκόρι. Πιστεύεται ότι κτίστηκε από τον Ουπλό, τον τοπικό αρχηγό των φυλών. Χρονολογείται από την ύστερη εποχή του Χαλκού, γύρω στο 1000 π.Χ. και συνέχισε να κατοικείται μέχρι τον 13ο αιώνα μ.Χ. ενώ αποτελούσε ένα σημαντικό θρησκευτικό, πολιτικό και πολιτιστικό κέντρο. Τον 9ο αιώνα, κτίστηκε η βασιλική του Αγίου Γεωργίου, μια εκκλησία βυζαντινού ρυθμού πάνω στο βράχο, χωρίς βάσεις. Επέζησε από πολλαπλούς σεισμούς και λειτουργεί πλήρως σήμερα. Αρχαιολογικές ανασκαφές στην περιοχή αποκάλυψαν πολλά μοναδικά αντικείμενα, τα οποία φιλοξενούνται στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Γεωργίας. Η πλειοψηφία των σπηλαίων στερείται οποιουδήποτε διακοσμητικού χαρακτήρα, αν και μερικές από τις μεγαλύτερες κατασκευές έχουν καφασωτά ταβάνια με θολωτές οροφές. Διάφορα τμήματα καταστράφηκαν ολοσχερώς από σεισμό το 1920. Η πόλη των σπηλαίων μπορεί να χωριστεί σε χαμηλότερη, κεντρική και ανώτερη περιοχή, που καλύπτει έκταση περίπου 40.000 τετραγωνικών μέτρων. Η κεντρική περιοχή, η οποία περιλαμβάνει τις περισσότερες κατασκευές από πέτρωμα, συνδέεται με την κάτω περιοχή με στενή σήραγγα.
Επόμενη στάση το Γκόρι, μια πόλη που βρίσκεται στην περιοχή Σίντα Κάρτλι, στο ανατολικό τμήμα της χώρας, στην κοιλάδα του ποταμού Mtkvar και αποτελεί σημαντικό συγκοινωνιακό κόμβο. Το Γκόρι είναι μια ιστορικά σημαντική πόλη, που πιθανότατα χρονολογείται από τον 7ο αιώνα π.Χ., και είναι γνωστό ως η πρωτεύουσα της ιστορικής περιοχής Κάρτλι της ανατολικής Γεωργίας.
Επιπλέον είναι η γενέτειρα του ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, Ιωσήφ Στάλιν. Εξ αιτίας αυτού του γεγονότος, η πόλη έχει μια σειρά από αξιοθέατα που σχετίζονται με αυτόν, με πρώτο το Μουσείο Ιωσήφ Στάλιν. Ιδρύθηκε το 1957 και είναι αφιερωμένο στη ζωή του Στάλιν. Το μουσείο, που χρονολογείται από το 1951, περιλαμβάνει μια μόνιμη έκθεση που καλύπτει τη ζωή και την καριέρα του Στάλιν. Στο ισόγειο μια σκάλα με κόκκινο χαλί έχει στην κορυφή της έναν ανδριάντα του Στάλιν και οδηγεί στον πάνω όροφο. Η αναχρονιστική αισθητική του μουσείου εξυπηρετεί την σοβιετική προπαγάνδα, γεγονός που προκύπτει από τα άρθρα εφημερίδων, τις φωτογραφίες και τις κολακευτικές προσωπογραφίες του ίδιου, μόνου του ή μαζί με τους συγγενείς, τους συνεργάτες του ή τον απλό λαό. Το μουσείο διαθέτει έξι χώρους, όπου μεταξύ άλλων εκτίθενται κάποια προσωπικά αντικείμενα του Στάλιν, όπως η στολή και το καπέλο του, το ακορντεόν του, το πιάνο του, οι πίπες του, η επίπλωση που υπήρχε στο γραφείο του και δώρα επισήμων προσώπων, αλλά και του απλού λαού. Σε ένα χωλλ εκτίθεται και ένα γλυπτό/νεκρική μάσκα του Στάλιν. Εξωτερικά του μουσείου, υπάρχει το πατρικό σπίτι του Στάλιν, στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα δωμάτιο σε ένα λιτό ξύλινο μικρό σπίτι που βρίσκεται τώρα κάτω από ένα γυάλινο περίπτερο. Στον περιβάλλοντα χώρο του μουσείου υπάρχει επίσης ένα πράσινο βαγόνι αμαξοστοιχίας, βάρους 83 τόνων, τοποθετημένο σε ράγες, που είχε αρκετές ανέσεις για την εποχή του. Ανήκε από το 1941 στον Στάλιν, στον οποίο δεν άρεσαν τα ταξίδια και ιδιαίτερα αυτά με αεροπλάνο.
Το Γκόρι έχει επίσης άλλα ιστορικά και πολιτιστικά αξιοθέατα, όπως το φρούριο Γκόρι, που είναι ένα από τα παλαιότερα φρούρια στη Γεωργία και πιθανότατα χρονολογείται από τον 7ο αιώνα. Το φρούριο προσφέρει υπέροχη θέα στην πόλη και στο γύρω τοπίο. Επίσης το Πολεμικό Μουσείο, που παρουσιάζει τις μάχες και τις συγκρούσεις που έλαβαν χώρα μέσα και γύρω από το Γκόρι, από την αρχαιότητα μέχρι τον πρόσφατο πόλεμο του 2008. Ο Βοτανικός Κήπος του Γκόρι είναι ένα ωραίο μέρος για περπάτημα και χαλάρωση, ειδικά την άνοιξη και το καλοκαίρι όταν ανθίζουν χιλιάδες λουλούδια. Το Γκόρι προσφέρει επίσης άλλες δραστηριότητες, όπως περπάτημα στην παλιά πόλη, απόλαυση παραδοσιακού γεωργιανού φαγητού σε τοπικά εστιατόρια και δοκιμή τοπικών κρασιών.
Συνεχίσαμε με το Borjomi, που είναι ένα θέρετρο στην νότια περιοχή Samskhe-Javakheti. Αυτή η γραφική κοιλάδα των 10.500 κατοίκων βρίσκεται μέσα στο φαράγγι του ποταμού Agura, σε υψόμετρο 800 μέτρων. Το Borjomi έχει διεθνή φήμη για τα ιαματικά λουτρά του, τα σπα και το μεταλλικό νερό του που προέρχεται από γεωθερμικές πηγές. Η εύκολα προσβάσιμη τοποθεσία του στα όμορφα βουνά του Μικρού Καυκάσου προσελκύει τουρίστες που έρχονται σ' αυτό προς αναζήτηση της φύσης, της απόδρασης και των ευκαιριών τουρισμού κατά την διάρκεια όλου του χρόνου. Τα μεταλλικά νερά του Borjomi αναφέρθηκαν για πρώτη φορά πριν από αρκετούς αιώνες, αλλά απέκτησαν ευρύτερη φήμη όταν η κόρη του Evgeny Golovin, αντιβασιλέα του Ρώσου Τσάρου στον Καύκασο, θεραπεύτηκε εκεί. Οι θεραπευτικές ιδιότητες του θειικού νερού έχουν αποδειχθεί ότι είναι άμεσα ευεργετικές για το πεπτικό σύστημα και τον μεταβολισμό. Σήμερα, το μεταλλικό νερό Borjomi πωλείται ευρέως όχι μόνον στην Γεωργία, αλλά και σε περισσότερες από 30 άλλες χώρες. Δείγματα και την ιστορία της μάρκας μπορείτε να δείτε στο Μουσείο Τοπικής Αναγνώρισης. Η κύρια πηγή νερού βρίσκεται στο Borjomi Central Park. Υπάρχουν δεκάδες ιαματικά λουτρά, συγκροτήματα αναψυχής και σπίτια ανάπαυσης στο Borjomi. Όλα αυτά βρίσκονται κοντά στο Central Park.
Καταλήξαμε για διανυκτέρευση στο Αχαλτσίχε (στα γεωργιανά: ახალციხე, κυριολεκτικά «νέο κάστρο»), μια μικρή πόλη στη γεωργιανή νοτιοδυτική περιφέρεια του Σάμτσχε-Τζαβαχέτι. Βρίσκεται στις δύο όχθες του μικρού ποταμού Ποτσχόβι, ο οποίος την χωρίζει μεταξύ της παλιάς πόλης στο βορρά και της νέας στο νότο. Σύμφωνα με τα Γεωργιανά Χρονικά η πόλη ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα από τον Γκουαράμ Μαμπάλι, έναν Γεωργιανό Βαγρατίδη πρίγκιπα που ήταν γιος του βασιλιά της Ιβηρίας Άσοτ Α' του Κουροπαλάτη. Τότε η πόλη ήταν γνωστή ως Λομιζά. Το 1204 πρωτοαναφέρθηκε ως Ακχαλτσίχε, που μεταφράζεται σε «Νέο Κάστρο» και σημαίνει ότι πρόκειται για αντικατάσταση του παλαιού οχυρού. Από τον 13ο έως το τέλος του 14ου αιώνα ήταν η πρωτεύουσα του Σάμτσχε-Σααταμπάγκο, που κυβερνούταν από την Γεωργιανή Πριγκιπική (μταβάρι) οικογένεια και μια κυρίαρχη δυναστεία του Πριγκιπάτου του Σάμτσχε, τον Οίκο των Ζακέλι. Το 1393 η πόλη δέχτηκε επίθεση από τους στρατούς του Ταμερλάνου. Παρά τις Τουρκο-Μογγολικές εισβολές, το φρούριο άντεξε και συνέχισε να ευδοκιμεί. Μετά τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης το 1590, ολόκληρη η επικράτεια του Σάμτσχε-Σααταμπάγγκο περιήλθε υπό την κυριαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κατά τους 17ο-18ο αιώνες οι Τούρκοι επανακατασκεύασαν το φρούριο με τις οχυρωματικές δομές του. Το τέμενος της πόλης κατασκευάστηκε το 1752.
Την επόμενη και τελευταία ημέρα του ταξιδιού μας επισκεφθήκαμε την Βάρτζια, μια εντυπωσιακή τοποθεσία στην Γεωργία, με μοναστήρια λαξευμένα σε σπήλαια, που βρίσκεται στις πλαγιές του όρους Ερουσέτι, στην αριστερή όχθη του ποταμού Κύρο. Στην εποχή της, η λαξευμένη στον βράχο πόλη, αποτελείτο από 6.000 χώρους σε 19 επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων 25 κελιών κρασιού, ενός μοναστηριού, 15 παρεκκλησίων και ενός φαρμακείου. Σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε για πρώτη φορά ως οχυρό τον 12ο αιώνα υπό τη βασιλεία του βασιλιά Γεωργίου Γ' και ήταν η κόρη του που το έφερε στην πραγματικότητα. Κάτω από το άγρυπνο βλέμμα της, μια περίτεχνη σειρά από σπηλιές και θαλάμους λαξεύτηκε βαθιά στην κοιλιά του βουνού Ερουσέτι. Ανάμεσα τους μια μυστική σήραγγα διαφυγής και ένα κουβάρι από αδιέξοδες αίθουσες για να μπερδέψουν τους εχθρούς. Με τα χρόνια, εξελίχθηκε γρήγορα από ένα μικρό φρούριο σε ένα εκτεταμένο μοναστήρι, πολιτιστικό κέντρο και επιθετικό οχυρό. Η Βάρτζια φιλοξενούσε περίπου 2.000 μοναχούς, στέγαζε δεκάδες χιλιάδες κατοίκους και χάρη στα εύφορα επίπεδα και το περίπλοκο σύστημα άρδευσης ήταν μια αυτοσυντηρούμενη πόλη. Στο τιμόνι όλων ήταν η Τάμαρ της Γεωργίας, μια θρυλική μονάρχης τόσο άγρια και ισχυρή που κέρδισε τον τίτλο του βασιλιά - Tamar Mepe, παντρεύτηκε δε δύο φορές. Κατά την διάρκεια της σχεδόν 30χρονης βασιλείας της η Γεωργία ευδοκίμησε πολιτικά και εδαφικά, με την κυριαρχία της να εκτείνεται σε όλο τον Ευρύτερο Καύκασο και να φθάνει στα νότια μεταξύ της σημερινής Ganja και του Erzurum. Η λογοτεχνία και η τέχνη άνθισαν όσο ποτέ άλλοτε και τότε εμφανίστηκαν μερικές από τις μεγαλύτερες μορφές της Γεωργίας, όπως ο Shota Rustaveli, ένας μεσαιωνικός ποιητής του οποίου η ανεκπλήρωτη αγάπη για την Τάμαρ και το επικό ποίημα του "Knight in the Panther's Skin" εδραίωσαν τη θέση του στην ιστορία. Όσο ευημερούσα κι αν ήταν, η επιτυχία της Βάρτζια ήταν σχετικά βραχύβια. Το 1283, ένας σεισμός ταρακούνησε την περιοχή, κατέστρεψε περισσότερο από το 70% της πόλης και έριξε το εξωτερικό τείχος που κατέληξε ως μια στιβάδα βιβλικών διαστάσεων. Οι κάτοικοι έμειναν χωρίς στιβαρή άμυνα και οι περισσότεροι τα μάζεψαν και έφυγαν αφήνοντας πίσω μόνο τους ακλόνητους μοναχούς. Η μοναστική κοινότητα διατηρήθηκε για άλλα 300 χρόνια μέχρι που οι περαιτέρω επιδρομές την εξαφάνισαν. Περισσότερα από 800 χρόνια μετά τη βασιλεία της Ταμάρ, μια χούφτα μοναχών, που έχουν επιστρέψει μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, εξακολουθούν να φροντίζουν την Βάρτζια. Πλέον έχουν απομείνει περίπου 500 σπήλαια, συμπεριλαμβανομένου ενός φαρμακείου με άθικτα τα προσεκτικά σκαλισμένα ράφια του και τα κελάρια κρασιού με τα qvevris (αρχαία σκεύη οινοποίησης) ακόμα ενσωματωμένα κάτω σαν να μην έχει περάσει καθόλου χρόνος. Στην πόλη υπάρχει ένας λαβύρινθος από τούνελ. Ακόμη πιο μακριά στο βουνό βρίσκονται ο λαβύρινθος των ανέγγιχτων τούνελ - μήκους περίπου 600 ποδιών - που συνδέονται όλα μαζί σε έναν αρχαίο ιστό. Η φθαρμένη από τον καιρό τραπεζαρία με τους πέτρινους πάγκους και την εστία για ψήσιμο κυριαρχούν. Η πιο χαρακτηριστική κατασκευή που θα συναντήσετε είναι το τεράστιο καμπαναριό που προεξέχει από την κορυφή ενός βράχου. Διατηρεί το μεγαλύτερο μέρος της αρχικής του δόξας, αν και θα παρατηρήσετε ότι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι λείπει, εκλάπη κατά τη διάρκεια μιας επιδρομής των Μογγόλων. Πιο εντυπωσιακός είναι ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου, που χρονολογείται από τη δεκαετία του 1180, με την δίτοξη, κρεμαστή στοά, με απίστευτο τρόπο λαξευμένη στην πρόσοψη του βουνού. Στο εσωτερικό του διαθέτει μια σημαντική σειρά από τοιχογραφίες. Οι επισκέπτης θα θελήσει να δει τα Δάκρυα της Βασίλισσας Ταμάρ, μια φυσική πηγή κρυμμένη βαθιά μέσα στις σήραγγες, όπου θα βρει μια πισίνα που φαινομενικά γεμάτη νερό χύνεται - ή κλαίει - από τους βράχους πάνω της.
Επόμενη στάση το Φρούριο του Χερτβίσι (γεωργιανά: ხერთვისის ციხე), που είναι ένα από τα παλαιότερα φρούρια στη Γεωργία και χρησιμοποιήθηκε καθ'όλη τη διάρκεια της Γεωργιανής φεουδαρχικής περιόδου. Βρίσκεται στην περιοχή Μεσκχέτι, στο μχάρε Σάμτσχε-Τζαβαχέτι στην Νότια Γεωργία. Είναι ένα οχυρό που είχε κτιστεί στην τοποθεσία αυτή τον 2ο αιώνα π.Χ., σύμφωνα με τον θρύλο και καταστράφηκε από τον Αλέξανδρο τον Μέγα. Η εκκλησία χρονολογείται από το 985 και τα σημερινά τείχη από το 1354.
Τελευταία στάση το Κάστρο του Ραμπάτι (γεωργιανά: რაბათის ციხე), που είναι ένα φρούριο στο Ακχαλτσίχε της Γεωργίας. Κτίστηκε τον 9ο αιώνα ως Κάστρο της Λομιζά και ανακαινίστηκε πλήρως από τους Οθωμανούς. Τα περισσότερα από τα διατηρητέα κτίρια χρονολογούνται από τους 17ο και 18ο αιώνες. Το φρούριο του Ραμπάτι περιλαμβάνει ένα μικρό κάστρο στο υψηλότερο σημείο. Στην εσωτερική περίμετρο του φρουρίου υπάρχουν ένα τζαμί, ένας μεντρεσές, μία εκκλησία και ένα παλάτι. Στην εξωτερική περίμετρο υπάρχει ένας καλυμμένος διάδρομος που οδηγεί στον ποταμό Ποτσκόβι. Ο Μητροπολίτης Ιωάννης έγραψε, στα τέλη του 18ου αιώνα, ότι «παρά το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει εξισλαμιστεί, υπάρχει ακόμα σε λειτουργία Ορθόδοξη Εκκλησία». Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Γκεοργκίεβσκ μεταξύ του Βασιλείου του Κάρτλι και της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, προέκυψε το ζήτημα της τύχης του Ακχαλτσίχε. Το 1810 η Ρωσική Αυτοκρατορία προσπάθησε ανεπιτυχώς να πάρει το Κάστρο από τους Οθωμανούς. Το 1828, κατά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1828-29, ο πρίγκιπας Πασκέβιτς ηγήθηκε του Ρωσικού αυτοκρατορικού στρατού και κατέλαβε το φρούριο, στην μεγάλη μάχη του Ακχαλτσίχε. Μετά την συνθήκη της Αδριανούπολης το 1829, οι Οθωμανοί παρέδωσαν ένα μέρος από την περιοχή του Ακχαλτσίχε. Το 2011-2012 το φρούριο και τα παρακείμενα κτίρια ανακατασκευάστηκαν εκτενώς και ανακαινίστηκαν για να προσελκύσουν περισσότερους τουρίστες στην περιοχή. Το τέμενος και ο μεντρεσές ανακαινίστηκαν, ενώ το κάστρο και η εκκλησία του 9ου/10ου αιώνα ανακατασκευάστηκαν όπως ήταν το παλάτι των Ζακέλι. Μετά το πέρας των εργασιών αποκατάστασης, εγκατέστησαν επίσης ένα μουσείο, ένα ξενοδοχείο, εστιατόρια και άλλες τουριστικές επιχειρήσεις. Σήμερα το φρούριο είναι ανοιχτό για επισκέπτες κατά τις εργάσιμες ώρες με πληρωμή εισιτηρίου.
ΠΙΑΤΑ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ
Χινκάλι (Khinkali)
Το πιο γνωστό ίσως πιάτο της Γεωργίας, το khinkali, είναι κάτι ανάμεσα στα ρωσικά pelmeni, τα ραβιόλια και τις κινέζικες σούπες. Ουσιαστικά είναι κομμάτια ζύμης με νερό και αλεύρι με γέμιση κρέας ή πατάτα κ.ά. Πιο αγαπημένα είναι αυτά με τις πατάτες και το τυρί ή με το χοιρινό και το μοσχαρίσιο κρέας. Υπάρχει ειδική τεχνική όταν τρώτε khinkali: Αρχικά πιάνετε το ζυμαρικό από την άκρη και δημιουργείτε μία μικρή τρύπα στο πλάι έτσι ώστε να βγουν οι χυμοί. Στη συνέχεια γεμίζετε το πιάτο με μαύρο πιπέρι.
Συμβουλή για ταξιδιώτες: Το ποιο εστιατόριο κάνει το καλύτερο khinkali στην Τυφλίδα είναι υπό συζήτηση. Το Zakhar Zakharich είναι ένα από τα αγαπημένα των ντόπιων και σύμφωνα με τις φήμες, αποτελεί ένα από τα τελευταία εστιατόρια όπου τα khinkali είναι χειροποίητα. Όλα τα εστιατόρια απαιτούν ελάχιστη παραγγελία τουλάχιστον πέντε τεμαχίων οποιασδήποτε γεύσης.
Badrijani nigvzit (Μελιτζάνα με καρύδι)
Αναφέρεται ευρέως με το αγγλικό του όνομα, eggplant with walnut, δηλαδή μελιτζάνα με καρύδια. Αυτό το εξαιρετικά εθιστικό finger food ψήνεται στη σχάρα αφού πρώτα αλείψετε λεπτές φέτες μελιτζάνας με πάστα καρυδιού αρωματισμένη με μπλε τριγωνέλλα, ξύδι εστραγκόν και αποξηραμένο κατιφέ. Άγνωστες γεύσεις για τους περισσότερους γευστικούς κάλυκες, γι’ αυτό και το αποτέλεσμα δεν μοιάζει με οτιδήποτε έχετε δοκιμάσει στο παρελθόν.
Συμβουλή για ταξιδιώτες: Το καλύτερο badrijani nigvzit σερβίρεται στο RachaHouse, κοντά στο Υπαίθριο Μουσείο Εθνογραφίας της Τυφλίδας. Εκεί, η μελιτζάνα τυλίγεται σε όμορφες ροζέτες και στολίζεται με ρόδι.
Ιμερούλι Χατσαπούρι (Khachapuri)
Το ψωμί (πουρί) είναι ιερό πράγμα στον Καύκασο – τόσο πολύ που είναι ταμπού να πετάς το ψωμί, γι' αυτό θα δείτε συχνά πλαστικές σακούλες γεμάτες ψωμί που έχει μπαγιατέψει, δεμένες στο εξωτερικό των κάδων απορριμμάτων. Το Khachapuri, είναι κάτι σαν μια ανοιχτή τυρόπιτα και αποτελεί ένα από τα πιο ευφάνταστα πιάτα της Γεωργίας.
Συμβουλή για ταξιδιώτες: Ένα καλό μέρος για να δοκιμάσετε το Ατζαριανό khachapuri είναι το Cafe Restaurant Kala. Ανακατέψτε το βούτυρο και τον κρόκο του αυγού με το πιρούνι σας πριν κόψετε τα κομμάτια. Είναι τόσο χορταστικό που δεν θα χρειαστεί να φάτε ξανά για τουλάχιστον 24 ώρες!
Χάρτσο (Kharcho)
Θα βρείτε συχνά το kharcho που αναφέρεται στα μενού των εστιατορίων στην ενότητα της σούπας. Γευστικά, οι γεύσεις είναι ανακατεμένες με κάρυ και θυμίζουν στιφάδο. Το Kharcho παρασκευάζεται συνήθως με βοδινό κρέας, πουρέ δαμάσκηνου και αλεσμένα καρύδια, γεγονός που δίνει στη σάλτσα μια πολύπλοκη γλυκόξινη γεύση και μια όμορφη υφή ξηρών καρπών.
Συμβουλή για ταξιδιώτες: Το καλύτερο μέρος για να φάτε kharcho είναι σε ένα παραδοσιακό μεγκρελιανό εστιατόριο, όπως το αγαπημένο τοπικό Mapshalia. Θυμηθείτε να παραγγείλετε επιπλέον ελάρτζι (τηγανητές μπάλες πολέντα) για να μην αφήσετε ίχνος σάλτσας.
Πχάλι (Pkhali)
Το pkhali, ένα vegan πιάτο που παρασκευάζεται από ψιλοκομμένο παντζάρι, τσουκνίδες, λάχανο, σπανάκι και άλλα φυλλώδη λαχανικά είναι αναζωογονητικό για τον ουρανίσκο. Σε συνδυασμό με θρυμματισμένα καρύδια, σκόρδο και φρέσκα μυρωδικά για γεύση, το pkhali είναι κάτι μεταξύ κρύας σαλάτας και ντιπ.
Συμβουλή για ταξιδιώτες: Συνδυασμένο με κράκερ και τυρί στο πλάι, το pkhali στο Shavi Lomi (Μαύρο Λιοντάρι) αποτελεί ένα ιδανικό πιάτο για τη μέση.
Τσιχίρτμα (Chikhirtma)
Το chikhirtma είναι μία ελαφριά σούπα, με μεταξένια υφή. Περιέχει κοτόπουλο και ασπράδια αυγών, ενώ έχει μία ελαφριά επίστρωση εσπεριδοειδών. Ως πιάτο είναι λίγο βαρύ κυρίως λόγω πολλών κρεμμυδιών και σκόρδου και γι’ αυτό σερβίρεται με ένα μεγάλο κομμάτι μαλακό κρέας που βρίσκεται στο κάτω μέρος του μπολ. Το να προσπαθείς να φας κοτόπουλο με το κόκκαλο με ένα κουτάλι σούπας παρουσιάζει δυσκολίες, αλλά αξίζει τον κόπο.
Συμβουλή για ταξιδιώτες: Λόγω των υποτιθέμενων αναπλαστικών ιδιοτήτων του, το chikhirtma στο Culinarium Khasheria αναφέρεται ως «σούπα hangover». Ακριβώς ό,τι χρειάζεστε μετά από μια νύχτα στο chacha (γεωργιανό homebrew).
Φασόλια (Lobio)
Τα βρασμένα φασόλια συνήθως δεν θεωρούνται έδεσμα, αλλά η γεωργιανή κουζίνα μεταφέρει τα πιο ταπεινά πιάτα σε ένα εντελώς νέο επίπεδο γεύσης. Μαγειρεμένο με κρεμμύδι και μπαχαρικά, σερβίρεται σε ένα παραδοσιακό πήλινο σκεύος, ένα καλό lobio (στιφάδο από φασόλια) συνοδεύεται από τουρσί, φρέσκο κρεμμυδάκι και ψωμί από καλαμπόκι mchadi. Για κάτι διαφορετικό, δοκιμάστε το lobio Racha, μια παραλλαγή του πιάτου από τη δυτική Γεωργία που έχει και χοιρομέχοιρομέρι.
Συμβουλή για ταξιδιώτες: Το Duquani, μια παραδοσιακή ταβέρνα γεωργιανού στιλ,σερβίρει εξαιρετικό lobio μαζί με άλλα κλασικά πιάτα.
Γεωργιανή σαλάτα
Στη Γεωργία καλλιεργούνται οι πιο γευστικές ντομάτες και γι΄αυτό αξίζει να δοκιμάσετε την τοπική σαλάτα. Μια παραδοσιακή γεωργιανή σαλάτα αποτελείται από χοντρές φέτες ντομάτας και αγγουριού ντυμένες με βασιλικό και κόλιανδρο, καχετιανό ελαιόλαδο, κόκκινο κρεμμύδι και λίγο μαρούλι ρόκα. Αλλά το πραγματικό μυστικό βρίσκεται στη σάλτσα: κρεμώδες baje (ντέσινγκ γεωργιανής καρυδιάς), που συνήθως σερβίρεται στο πλάι ως προαιρετικό.
Συμβουλή για ταξιδιώτες: Η γεωργιανή σαλάτα στο πιο κρυμμένο μυστικό καφέ της Τυφλίδας, το Keto and Kote, σερβίρεται με φρεσκοψημένο ψωμί και μια φέτα αλμυρό τυρί sulguni.
(Για τα περί πιάτων: Georgiabout gr)
Προτάσεις για διαμονή:
Holiday Inn Tbilisi
Akhalisikhe Inn
